Przewlekłe zapalenie oskrzeli to choroba, z którą zmaga się około 85% osób cierpiących na postępującą obturacyjną chorobę płuc. [1] Jakie są objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli? Poznaj czynniki ryzyka, dowiedz się, jak przebiega leczenie oraz jak choroba wpływa na układ oddechowy.
Czym jest przewlekłe zapalenie oskrzeli?
Spis Treści
Przewlekłe zapalenie oskrzeli to schorzenie, w którym dochodzi do przewlekłego zapalenia błony śluzowej oskrzeli. O jego występowaniu można mówić wtedy, gdy objawy utrzymują się dłużej niż 8 tygodni[2]. Choroba ta jest ściśle powiązana z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) i wpływa na codzienne funkcjonowanie chorych, przede wszystkim przez wzgląd na utrzymujące się duszności i kaszel. [1].
Przewlekłe zapalenie oskrzeli – przyczyny
Główną przyczyną przewlekłego zapalenia oskrzeli jest najczęściej długotrwała ekspozycja na substancje drażniące, takie jak dym tytoniowy, zanieczyszczenia powietrza czy czynniki zawodowe. Substancje zawarte w dymie tytoniowym drażnią i uszkadzają drogi oddechowe, prowadząc do ich przewlekłego stanu zapalnego. [1] Uważa się, że zarówno zakażenia wirusowe, jak i bakteryjne mogą przyczyniać się do zaostrzeń choroby. Do przewlekłego podrażnienia oskrzeli może prowadzić nieleczona lub niewłaściwie leczona infekcja oraz kontakt z alergenami [1].
Czynniki ryzyka w przewlekłym zapaleniu oskrzeli
Najważniejszym czynnikiem ryzyka jest palenie papierosów [2], które znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia przewlekłego zapalenia oskrzeli. Innymi czynnikami ryzyka są:
- wiek,
- narażenie na zanieczyszczenia powietrza,
- infekcje dróg oddechowych,
- osłabiona odporność,
- czynniki genetyczne, takie jak niedobór alfa-1 antytrypsyny.
Przewlekłe zapalenie oskrzeli – objawy
Objawy przewlekłego zapalenia oskrzeli mogą różnić się w zależności od stopnia zaawansowania choroby, jednak najczęstszym symptomem jest uporczywy kaszel z dużą ilością wydzieliny. Odkrztuszana plwocina może być przeźroczysta, ale w przypadku infekcji zmienia barwę na żółtą lub zielonkawą. W miarę jak choroba postępuje, pojawia się duszność – najpierw podczas wysiłku, a z czasem także w stanie spoczynku. Świszczący oddech, zmęczenie, osłabienie i uczucie ciężaru w klatce piersiowej to kolejne symptomy, które sygnalizują pogorszenie stanu zdrowia. Zaostrzenia choroby mogą prowadzić do intensywniejszych ataków kaszlu, gorączki, a nawet konieczności hospitalizacji [1].
Przewlekłe zapalenie oskrzeli – leczenie
Leczenie przewlekłego zapalenia oskrzeli obejmuje zarówno farmakoterapię, jak i zmianę stylu życia. Podstawą terapii jest zaprzestanie palenia papierosów, które stanowi główny czynnik prowadzący do schorzenia [3]. Farmakologiczne leczenie obejmuje stosowanie leków rozszerzających oskrzela oraz glikokortykosteroidów w celu zmniejszenia stanu zapalnego. W przypadku zaostrzeń stosuje się również antybiotyki. Ważnym elementem terapii jest także rehabilitacja oddechowa, która poprawia funkcję płuc i zmniejsza objawy duszności. [1].
Rokowania i trudności leczenia u osób starszych
Leczenie przewlekłego zapalenia oskrzeli u osób starszych bywa znacznie bardziej skomplikowane, głównie ze względu na współistniejące choroby i osłabioną odporność. Osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone na częste zaostrzenia choroby, które wiążą się z mniej optymistycznymi rokowaniami. Badania wskazują, że osoby po 65. roku życia narażone są na wyższe ryzyko hospitalizacji związanej z zaostrzeniami przewlekłej obturacyjnej choroby płuc oraz POZ. Szacuje się, że u osób starszych, które wymagają hospitalizacji z powodu zaostrzenia POChP, ryzyko zgonu w ciągu 90 dni jest trzykrotnie wyższe niż u młodszych pacjentów, a u osób powyżej 80. roku życia wskaźnik śmiertelności może wzrosnąć nawet do 30%. [1]
Osoby w podeszłym wieku częściej zmagają się z zaawansowaną postacią choroby, w której przebiegu występuje poważniejsze upośledzenie funkcji oddechowych oraz większa podatność na infekcje bakteryjne. Rokowania u tych pacjentów są gorsze również ze względu na ograniczone możliwości regeneracji układu oddechowego oraz większe ryzyko oporności na leczenie antybiotykami. [1]
Profilaktyka przewlekłego zapalenia oskrzeli
Podstawowym sposobem zapobiegania przewlekłemu zapaleniu oskrzeli jest unikanie dymu tytoniowego i innych substancji drażniących. Ważne jest również dbanie o czyste powietrze w domu i w miejscu pracy, a także regularne szczepienia przeciwko grypie i pneumokokom, które mogą zapobiec infekcjom prowadzącym do zaostrzeń. U osób z nawracającymi infekcjami dróg oddechowych zaleca się stosowanie immunomodulatorów oraz odpowiedniego leczenia, aby zminimalizować ryzyko rozwoju przewlekłego zapalenia oskrzeli [1].
Artykuł na zlecenie marki Deflegmin
Źródła
[1] Albertson T.E. i in., Rozpoznawanie i leczenie zaostrzeń przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli u chorych w podeszłym wieku, Postępy w geriatrii, Medycyna Wieku Podeszłego 2011, tom 1, nr 1, 1–14: https://journals.viamedica.pl/medycyna_wieku_podeszlego/article/viewFile/18754/14761
[2] Mejza F., Bulanda M., Zapalenie oskrzeli: przyczyny, objawy i leczenie https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68742,zapalenie-oskrzeli-przyczyny-objawy-i-leczenie (dostęp: 24.10.2024)
[3] H Batura-Gabryel – Nowa Medycyna 1/2012, Kaszel–trudny problem kliniczny
Komentarze