Gastroskopia w znieczuleniu czy bez?

Badania endoskopowe nie należą do najprzyjemniejszych, jednak są istotne w diagnostyce chorób przewodu pokarmowego. Jednym z nich jest gastroskopia, która polega na zbadaniu górnego odcinka przewodu pokarmowego za pomocą endoskopu, giętkiego urządzenia, które za pomocą światłowodów przekazuje obraz z wnętrza żołądka na monitor. Zatem, skoro gastroskopia jest tak ważna, a jednocześnie nieprzyjemna ‒ czy nie można wykonać jej w znieczuleniu? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej!

Kiedy warto wykonać gastroskopię?

Według Polskiej Unii Onkologii gastroskopię powinno się wykonywać profilaktycznie co 5 lat, a pierwsze badanie powinno odbyć się między 40 a 50 rokiem życia. Istnieją jednak sytuacje, w których gastroskopia jest szczególnie zalecana, takie jak:

• występowanie objawów refluksu żołądkowo-przełykowego, czyli zgagi, problemów z przełykaniem;
• pojawienie się bólu w nadbrzuszu, z towarzyszącymi nudnościami i wymiotami;
• niezamierzona utrata masy ciała lub przewlekły brak apetytu;
• pogłębiająca się niedokrwistość i niedobór żelaza;
• przewlekle występujące wymioty;
• rodzinne występowanie raka żołądka.

Przebieg gastroskopii

Do badania wykorzystywany jest endoskop ‒ giętka rura o niewielkiej średnicy ok 12mm. Lekarz wprowadza endoskop przez gardło, do przełyku i dalej do żołądka oraz początkowego odcinka dwunastnicy. Dzięki temu badający ma szansę ocenić stan śluzówek, a w razie wątpliwości pobrać wycinki do badań. Jest to niebolesne, ponieważ śluzówka przewodu pokarmowego nie posiada unerwienia bólowego. Zazwyczaj niektóre z pobranych wycinków są wykorzystywane do wykonania testu ureazowego, który pozwala stwierdzić obecność bakterii Helicobacter pylori, przyczyniającej się do rozwoju choroby wrzodowej i nowotworów żołądka.

Wybór znieczulenia do gastroskopii

W trakcie gastroskopii bez sedacji, czyli bez uśpienia, wykorzystuje się znieczulenie miejscowe. Gardło spryskiwane jest preparatem miejscowo znieczulającym (Lidocaina), który ułatwia “przełknięcie” endoskopu i zmniejsza odruch wymiotny. Oczywiście, nie ogranicza to w zupełności nieprzyjemnych doznań w trakcie badania i dla osób bardziej wrażliwych dyskomfort odczuwany w trakcie gastroskopii może być przeszkodą w jej wykonaniu.

Alternatywą dla badania w znieczuleniu miejscowym jest badanie w znieczuleniu ogólnym, gdzie pacjent jest usypiany przez lekarza anestezjologa na czas wykonywania badania. Zdecydowanie jest to dobre rozwiązanie dla osób z nasilonym lękiem czy niskim progiem bólowym, które bez znieczulenia nie poddałyby się badaniu, a jest ono ważne w profilaktyce onkologicznej i diagnostyce wielu schorzeń.

Przygotowanie do gastroskopii

W porozumieniu z lekarzem prowadzącym na około 2 tygodnie przed badaniem należy odstawić niektóre leki (zwłaszcza antybiotyki), leki przeciwzapalne lub wpływające na śluzówkę żołądka, oraz blokery pompy protonowej (w trakcie ich przyjmowania test ureazowy na H.pylori  może być ujemny mimo kolonizacji bakteriami śluzówki żołądka). W dniu gastroskopii trzeba pozostawać na czczo (czas minimum określa się na 6 godzin, chociaż w niektórych schorzeniach potrzebny jest 12 godzinny post), jeśli jest ona zaplanowana w godzinach porannych. Natomiast, jeśli termin badania ustalono na godziny popołudniowe i wieczorne ‒ zaleca się pozostanie na czczo przez 7-8 godzin przed badaniem, a do 4 godzin przed można pić niewielkie ilości niegazowanej wody. Jeśli pacjent zdecydował się na znieczulenie ogólne, powinien stawić się na badanie z osobą towarzyszącą, a po badaniu nie powinien prowadzić pojazdów mechanicznych nawet do 24 godzin po badaniu.